czwartek, 31 października 2019

PROFILAKTYKA ZABURZEŃ MIOFUNKCJONALNYCH


Wieloletnia praktyka logopedyczna moja i innych specjalistów,  pokazuje znaczny wzrost zaburzeń miofunkcjonalnych u dzieci. W artykule chciałabym przybliżyć problematykę wyżej wymienionej patologii tego zaburzenia oraz odnosząc się do literatury fachowej i  własnego doświadczenia zawodowego. Chciałabym również zastanowić się nad  profilaktyką zaburzeń miofunkcjonalnych. 


czwartek, 22 sierpnia 2019

Porady logopedyczne - afazja




Afazja w literaturze przedmiotu definiowana jest różnorako. Zarówno w zakresie nomenklatury jak i klasyfikacji. W klasycznym ujęciu afazja rozumiana jest jako „zaburzenie języka związane z brakiem wykształcenia się kompetencji, ich wykształceniem się w stopniu niewystarczającym do prawidłowej realizacji wypowiedzi lub z rozpadem systemu komunikacyjnego” (WHO). Taka optyka patrzenia nie oddaje jednakże istoty zaburzeń czy deficytów, które obserwujemy w przypadku dzieci. W tej grupie pacjentów mówimy o nieprawidłowym rozwoju mowy, braku jej integracji, w przeciwieństwie do osób dorosłych, u których zaobserwować można dezintegrację mowy. Afazja jest zatem specyficznym zaburzeniem rozwoju mowy wynikającym z zaburzeń wrodzonych lub nabytych powstałych w okresie prenatalnym, perinatalnym lub postnatalnym i nie jest konsekwencją innych zespołów zaburzeń.  Do przyczyn wrodzonych najczęściej zalicza się

środa, 14 sierpnia 2019

Porady logopedyczne - apraksja




            Zburzenia mowy i artykulacji mają przed nami, w logopedycznym świecie, jeszcze wiele tajemnic dotyczących ich patomechanizmów, ale również sposobów diagnozy i terapii. Jednym z takich zaburzeń jest niewątpliwie apraksja mowy, której zdiagnozowanie bez specjalistycznej wiedzy może okazać się trudne, a nawet niemożliwe. Praksja, która ma swoje źródło na poziomie kory mózgowej, to umiejętność wykonywania celowych ruchów (tu: narządów artykulacyjnych) oraz ich planowania i programowania. Wszystkie wskazane przeze mnie czynności mają jeden cel – powstanie dźwięków, produkcję mowy, umożliwienie aktu wykonawczego. 

poniedziałek, 5 sierpnia 2019

Lipiec pod hasłem SMA

SMA (ang. spinal muscular atrophy), czyli rdzeniowy zanik mięśni, to schorzenie nerwowo-mięśniowe o podłożu genetycznym. W SMA obumierają neurony w rdzeniu kręgowym odpowiadające za pracę mięśni, wskutek czego mięśnie ciała słabną i stopniowo ulegają zanikowi.
Tradycyjnie choroba dzieli się na cztery typy lub postaci w zależności od etapu rozwoju motorycznego, na którym ją zaobserwowano, a więc pośrednio od wieku. U niemowląt i małych dzieci pierwsze objawy 

Porady logopedyczne - jąkanie



Kilka tygodni temu spotkałam Kamila. Sympatyczny nastolatek z bardzo nietypową urodą. Grzeczny i kulturalny. Rozmawialiśmy przez pół godziny. Chłopak mówił bardzo płynnie. Gdy do rozmowy dołączyła jego mama, dostrzegłam, że Kamil ma problem z płynnością wypowiedzi.

Czym jest jąkanie? Jak je diagnozować? Jak prowadzić terapię?

niedziela, 7 lipca 2019

Twórczy logopeda... czyli jaki?

   Badania nad osobowością ludzi twórczych pozwoliły na konstrukcję narzędzi psychometrycznych, dzięki którym, możliwe było określenie i ujawnienie cechy osobowości twórczej. Jednym z tego rodzaju narzędzi jest kwestionariusz Cattella, który jako istotne elementy w procesie kreślenia wymiarów osobowości ludzkiej, wskazuje schizotymię, ego, inteligencję, ekspansywność, dominatywność, radykalizm, wrażliwość, samowystarczalność. Z kolei inwentarz osobowości Gougha dla uzdolnień twórczych prezentuje współczynniki, takie jak: giętkość intelektualna, towarzyskość i swoboda towarzyska, dominatywność, wysoka ambicja, rzutkość, poczucie własnej wartości, opanowanie i niezależność umysłowa. Na podstawie badań amerykańskich inny badacz, koncentrujący się na opisywaniu osobowości jednostki- Stein dokonał syntezy cech ludzi twórczych. 

Według jego koncepcji, ludzie twórczy są:
1. stanowczy, posiadają cechy przywódcze, dominatywni, samowystarczalni i aktywni;
2. mniej formalni, mniej zahamowani i mniej konwencjonalni;
3. posiadają silną motywację, posiadają zapał do pracy i umiłowanie dla niej;
4. niezależni;
5. konstruktywnie krytyczni, mniej zadowoleni z połowicznych rozwiązań;
6. elastyczni, mają szerokie zainteresowania i dużą wiedzę;
7. emocjonalnie i uczuciowo chłonni, entuzjastyczni, witalni i subiektywni;
8. mają estetyczny stosunek do świata;
9. mało interesują się sprawami ekonomicznymi;
10. mają kobiece zainteresowania i brak męskiej agresywności;
11. introwertyczni;
12. emocjonalnie niezrównoważeni
(por. S. Popek, Kwestionariusz twórczego myślenia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010, s. 16)

środa, 3 lipca 2019

Porady logopedyczne — sygmatyzm międzyzębowy


  


Jednym z najczęstszych zaburzeń mowy u dzieci jest sygmatyzm miedzyzębowy, inaczej mówiąc: seplenienie. Ta wada artykulacji polega na tym, iż dziecko, wymawiając głoski szeregu syczącego: [s], [z] ,[c] [dz][1] — wkłada język między zęby. Niekiedy możemy dostrzec seplenienie, gdy dziecko wymawia szereg ciszący: [ś], [ź] ,[ć], [dzi] oraz szereg szumiący: [sz], [cz], [ż], [dż].

Gdy zauważymy taką nieprawidłowość w artykulacji u dziecka, od kiedy powinna być rozpoczęta terapia logopedyczna? Już od 3 roku życia! Błędne jest rozumienie, iż dziecko ma jeszcze czas i dopiero od czwartego czy piątego roku kwalifikuje się na zajęcia logopedyczne, to wyobrażenie wynika z braku znajomosci pojawiania się głosek w rozwoju mowy. Jeśli jednak 4-letnie dziecko substytuuje (zamienia) głoski szumiące na syczace, wymawiając „syba” (nie wkładając przy tym języka między zęby) zamiast „szyba”, to nie musi uczęszczać na zajęcia logopedyczne, ponieważ ma jeszcze czas, aby, głoska [sz] pojawiła się w naturalnym rozwoju mowy. Głoski szumiące pojawiają się w piątym roku życia. Gdy się prawidłowa realizacja głoski [sz] nie pojawi, wtedy jak najbardziej terapia logopedyczna jest zasadna.

Jakie są przyczyny sygmatyzmu międzyzębowego? Geneza może być rożna, niekiedy jest to zbyt długie korzystanie ze smoczka (zdaję sobie sprawę, jak niekiedy trudno rodzicom wyegzekwować zakończenie przyjaźni dziecka ze smoczkiem, jako uspokajaczem lub „zasypiaczem”, jednak jest to niezbędny krok, aby terapia logopedyczna była skuteczna. Są różne podglądy na temat tego, kiedy powinno się usunąć smoka, większość specjalistów jest zgodna, że na pewno po 18. miesiącu życia, dzieci ze smoczka już nie powinny korzystać); nieprawidłowa budowa języka; za krótkie wędzidełko, które kwalifikuje się do podcięcia. Może być to również wada zgryzu.

Pamiętajmy, że odnośnie terapii logopedycznej, ostateczną decyzję podejmie logopeda lub neurologopeda po diagnozie dziecka, wywiadzie z rodzicami oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną (badaniami). Dlatego, jeśli tylko coś nas niepokoi w mowie, rozumieniu naszego dziecka, nie czekajmy, im wcześniej rozpoczniemy terapię logopedyczną, tym szybciej zlikwidujemy wadę artykulacyjną.

Autor: Paweł Majcherczyk



[1] Pozwalam sobie na niefonetyczny zapis głosek, aby był dla wszystkich czytelny.

czwartek, 27 czerwca 2019

H. Delforge, Q. Greban, "Mama" - recenzja


Na publikację „Mama” autorstwa H. Delforge, Q. Greban, która ukazała się nakładem wydawnictwa Media Rodzina trafiłam podczas Targów Książki Dziecięcej Przecinek i Kropka, które swoją drogą bezapelacyjnie polecam. To genialnie (tak – „genialnie”, bo inne słowo nie jest w stanie opisać mojego zachwytu tą pozycją) zilustrowana i przegenialnie opracowana książka dla matek, ojców, dzieci – tych narodzonych i tych dopiero poczętych. Warta uwagi ze względu na walory językowe, poetyckie, terapeutyczne. Może stać się punktem wyjścia do rozmów na trudne tematy z przedszkolakiem, uczniem, a nawet stereotypowym zbuntowanym nastolatkiem.











środa, 26 czerwca 2019

Jadwiga Cieszyńska, „Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji” - recenzja


    Do ubiegłorocznego (2018) egzaminu gimnazjalnego podeszło ponad 50 tysięcy uczniów ze zdiagnozowaną dysleksją rozwojową (wg podsumowania Centralnej Komisji Egzaminacyjnej), co stanowiło 15% wszystkich uczniów przystępujących do tego egzaminu. Książka profesor Cieszyńskiej, choć wydana po raz pierwszy w 2001 roku, wychodzi naprzeciw wciąż aktualnemu problemowi dysleksji, ale i profilaktyce trudności w czytaniu i pisaniu. 


Marta Galewska-Kustra, "Co robi Pucio?" i "Pucio. Zabawy gestem i dźwiękiem" - recenzja


Książeczki "Co robi Pucio?" i "Zabawy gestem i dźwiękiem" to najnowsze pozycje z serii "Uczę się mówić, wymawiać, opowiadać". Podobnie jak w pozostałych częściach, głównym bohaterem jest Pucio.


Katarzyna Czyżycka, "Zanim zacznę czytać" - recenzja


W kontekście tekstu M. Borysa o dysleksji (patrz Logopedia Damsko-Męska 1/2019) postanowiłem powrócić do bardzo dobrej publikacji Katarzyny Czyżyckiej - "Zanim zacznę czytać" (występującej tylko w formie e-booka) i ją Państwu przedstawić oraz polecić.


Anna Skiba, „Rozwój maluszka w małym paluszku. Rozwój dziecka od 0 do 3 la. Pytania, odpowiedzi i krótkie wyjaśnienia” - recenzja


Cudna... 

wtorek, 25 czerwca 2019

Mira Rządzka, "Odruchy oralne u noworodków i niemowląt" - recenzja


     Książka dr Miry Rządzkiej jest pokłosiem jej rozprawy doktorskiej. Jest to publikacja naukowa, jednak nie męczy narracją akademicką, co więcej - książka nie jest cegłówką 400 stronicową, posiada zaledwie 112 stron, które w zupełności wystarczają, aby pomieścić neurologopedyczne sedno. Dlatego nie jest ona zarezerwowana tylko dla neurologopedów, logopedów, neonatologów i innych specjalistów… śmiało mogą z niej korzystać rodzice, którzy chcą dowiedzieć się więcej o odruchach oralnych swoich maleństw.